Είσαι νέος και μόλις έχεις ξεκινήσει την επιχείρησή σου; Ή μήπως είσαι ελεύθερος επαγγελματίας που προσφέρει τις υπηρεσίες του από …
Ελεύθερος επαγγελματίας ή υπάλληλος;
Η καριέρα είναι μια μεγάλη διαδρομή με κρίσιμες αποφάσεις. Η επιτυχία δε μεταφράζεται μόνο σε χρήματα αλλά και σε όλη την εμπειρία που αποκομίζει κανείς. Τελικά είναι προτιμότερη μια καριέρα υπαλλήλου ή ελεύθερου επαγγελματία;
Οι δύο επιλογές
Υπάλληλος είναι κανείς αν υπογράψει μια σύμβαση εργασίας με επιχείρηση με μισθό, περιγραφή εργασίας και δικαιώματα υπαλλήλου. Ελεύθερος επαγγελματίας γίνεται κανείς αν ανοίξει βιβλία και κωδικούς στην εφορία και παρέχει ανεξάρτητες υπηρεσίες έναντι αμοιβής.
Στην Ελλάδα πολύ συχνά ελεύθεροι επαγγελματίες εργάζονται κανονικά σε εταιρίες σαν να είναι υπάλληλοι, εκχωρώντας όλα τα δικαιώματα του υπαλλήλου βασισμένα πλέον σε προφορικές συμφωνίες. Οι μηχανικοί, για παράδειγμα, δηλώνουν ως επαγγελματική έδρα το σπίτι τους και δουλεύουν σε μελετητικές ή κατασκευαστικές εταιρίες χωρίς να έχουν δικαίωμα αποζημίωσης, δηλωμένο ωράριο και επίσημες άδειες. Βέβαια μια μειοψηφία το εκμεταλλεύεται για να κάνει και παράλληλες δουλειές το απόγευμα, αν και η οικονομική δυσπραγία δεν αφήνει πολλά περιθώρια.
Τα καλά και τα κακά του ελεύθερου επαγγελματία
Ως ελεύθερος επαγγελματίας αισθάνεσαι πιο αυτόνομος καθώς δικαιούσαι χωρίς καμία έγκριση να δουλεύεις σε πολλούς εργοδότες και να παρέχεις υπηρεσίες που μπορείς να διεκπεραιώνεις χωρίς συγκεκριμένο ωράριο εντός βέβαια προθεσμιών. Το πιο σημαντικό είναι ότι είναι ένα εκκολαπτήριο στο να ανοίξεις μια επιχείρηση, αφού στην ουσία έχεις -έστω και τύποις- τη δική σου ατομική επιχείρηση.
Μαθαίνεις να αναζητάς δουλειές και πελάτες και να επενδύεις σε άριστες δημόσιες και διαπροσωπικές σχέσεις μια που η πλειονότητα των κατ’αποκοπή εργασιών ανατίθενται μέσω συστάσεων ή όπως λέμε από στόμα σε στόμα. Κρατάς λογιστικά βιβλία οπότε αναγκάζεσαι να μάθεις και τη σχετική νομοθεσία ή να εμπιστευτείς εξωτερικό λογιστή.
Ασφαλώς ένα μειονέκτημα είναι ο φόρος επιτηδεύματος που αποθαρρύνει οικονομικά άπορους επαγγελματίες από το να ανοίξουν ή να διατηρήσουν ανοιχτά τα βιβλία τους. Βέβαια μπορείς να ενσωματώσεις αρκετές δαπάνες ως έξοδα της ατομικής επιχείρησης και το αντίστοιχο ΦΠΑ εκπίπτει.
Υπάρχουν και σημαντικές χρηματοδοτήσεις από τους πόρους της Ε.Ε. που δίνουν την ευκαιρία να οργανώσεις έναν επαγγελματικό χώρο και να διευρύνεις τις δραστηριότητες και τις συνεργασίες σου.
Κομβικό θέμα είναι η συνεργασία με άλλους επαγγελματίες και επιχειρήσεις που μπορούν να βοηθήσουν πάρα πολύ την εξέλιξή σου.
Τέλος, η χρήση του διαδικτύου και των κοινωνικών δικτύων είναι απαραίτητη διαφήμιση για να γίνεις γνωστός ευρύτερα στον κοινωνικό σου κύκλο και στο κοινό.
Τα καλά και τα κακά του υπαλλήλου
Ως υπάλληλος είσαι υπό την εργατική νομοθεσία και εκτελείς καθήκοντα εντός ωραρίου -όταν αυτό τηρείται από την επιχείρηση- έναντι σταθερού μισθού προσδοκώντας σε διαδοχικές ετήσιες αυξήσεις μισθού ή και προαγωγές σε θέση ευθύνης.
Αποκτάς τη νοοτροπία του ιδιωτικού υπαλλήλου, που σημαίνει έντονη εταιρική κουλτούρα και χτίσιμο μιας συνεπούς καριέρας με ποθητό ενδεχόμενο επικερδείς μεταγραφές από εταιρία σε εταιρία ή ανέλιξη στην ιεραρχία. Μαθαίνεις να έχεις φιλοδοξίες και να μάχεσαι γι’αυτές γινόμενος τελικά πολύ ανταγωνιστικός και πολύ προσεκτικός στο χειρισμό ανθρώπων και καταστάσεων.
Τελικά ζεις με την αβεβαιότητα του ιδιωτικού υπαλλήλου και την εξάρτηση από το αφεντικό και τον εκάστοτε διευθυντή αλλά παράλληλα μαθαίνεις να αναγνωρίζεις το ρίσκο και να αναλαμβάνεις την ευθύνη των πράξεών σου και την επιτυχή ολοκλήρωση της δουλειάς σου σεβόμενος τους στόχους και την πρακτική της επιχείρησης. Βέβαια με τα δύσκολα ωράρια δεν υπάρχει δυνατότητα για δεύτερη εργασία ενώ ο κύκλος σου είναι συνήθως υπαλληλικός.
Η υποκειμενική απόφαση
Στην Ελλάδα υπάρχει μια διάχυτη επιθυμία να δουλεύουμε χωρίς να έχουμε αφεντικό πάνω από το κεφάλι μας. Ως υπάλληλος, αυτό δε γίνεται. Όμως η εμπειρία ενός εξέχοντος στελέχους έχει πολλαπλά οφέλη καθώς εκτίθεσαι σε μεγάλες και οργανωμένες επιχειρήσεις και γνωρίζεις τις λειτουργίες διαφορετικών τμημάτων και επαγγελμάτων.
Ως ελεύθερος επαγγελματίας δουλεύεις μόνος σου -εφόσον δε λειτουργείς όντως πρακτικά ως υπάλληλος- και εμβαθύνεις πιο πολύ στη δική σου αγορά και στις μικρές και μεσαίες ευκαιρίες. Δεν υπάρχει τέλεια λύση αφού κάθε τομέας έχει συν και πλην. Είναι δύσκολο να αποφασίσεις αν είναι πιο καλό να είσαι ένας περιζήτητος ελεύθερος επαγγελματίας ή ένα σημαίνον στέλεχος εταιρίας.
Ασφαλώς εξαρτάται και από το αντικείμενο της εργασίας, από τα χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου τομέα και από το ετήσιο εισόδημα που θα αποκομίσεις. Εν τέλει το πιο θεμιτό είναι να διακρίνουμε τους δύο δρόμους και να παλεύουμε γι’αυτό που μας εκφράζει περισσότερο και αναπτύσσει πιο εποικοδομητικά τις γνώσεις και ικανότητές μας υπέρ της οικονομικής και προσωπικής μας ευημερίας.
